Wstęp

Choroby ręki są umiarkowanie częstym problemem w praktyce lekarza rodzinnego,

podobnie jak urazy ręki dla lekarza pracującego na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym. Do

tych pierwszych zgłaszają się zwykle pacjenci z dolegliwościami w obrębie ręki

spowodowanymi chorobami przyczepów ścięgien i pochewek ścięgnistych, zespołami

uciskowymi nerwów, zmianami rozrostowymi w obrębie ręki, zakażeniami i zmianami

zwyrodnieniowymi. W swojej praktyce spotykamy się często z przypadkami, w których

pacjenci z tymi schorzeniami są „z marszu” kierowani do chirurgów ręki, bez żadnej próby

poszerzenia diagnostyki lub zastosowania prostych metod leczenia. W większości

przypadków objawy tych schorzeń są na tyle typowe, że nie stwarzają trudności

diagnostycznych i ich rozpoznanie jest możliwe w gabinecie lekarza rodzinnego. A

ponieważ nie wszyscy chorzy wymagają interwencji chirurgicznej, część z nich może być

tam z powodzeniem leczona,. Wydaje się, więc, że podstawowa znajomość, objawów

najczęściej występujących schorzeń ręki będzie na tyle przydatna lekarzowi rodzinnemu,

że pozwoli mu na dokonanie wstępnego rozpoznania problemu, a potem na podjęcie

właściwej decyzji o dalszym diagnozowaniu i ewentualnym leczeniu lub o skierowaniu

pacjenta do specjalisty.

Natomiast urazy ręki są stosunkowo częstym problemem na Szpitalnym Oddziale

Ratunkowym. Częstą praktyka jest kierowanie wszystkich takich chorych do chirurga

urazowego (ortopedy) lub chirurga ręki, jeżeli jest dostępny. Tymczasem wiele z tych

urazów może i powinno być wstępnie rozpoznawanych przez lekarzy oddziałów

ratunkowych, szczególnie w sytuacji, kiedy zdjęcie RTG otrzymuje się razem z opisem

wykonanym przez radiologa. Specjalista nie zawsze jest dostępny: może być zajęty na

bloku operacyjnym, na swoim oddziale przy ciężko chorym pacjencie lub wykonywać

konsultacje na innych oddziałach. Zamiast wiec czekać, nieraz godzinami, lekarz SOR

wyposażony w podstawową wiedzę o urazach ręki, może zaopatrzyć pacjenta definitywnie,

lub, jeżeli problem jest bardziej złożony tylko wstępnie i zalecić mu zgłoszenie się do

specjalisty następnego dnia. Jednocześnie wiele z tych urazów może być z powodzeniem

rozpoznawanych, a nawet leczonych przez samych lekarzy SOR, jeżeli tylko będą oni

przestrzegali pewnych podstawowych reguł, które zostały opisane w tej książce.

Ponieważ autor w swojej praktyce spotykał się i nadal spotyka z wieloma

przypadkami, niezupełnie poprawnego postępowania z chorobami i urazami ręki

zaopatrywanymi przez lekarzy rodzinnych i lekarzy oddziałów ratunkowych, wydaje się

właściwe, żeby tym chorobom poświęcić trochę miejsca w książce dedykowanej

specjalistom z tych właśnie dyscyplin.